DE NEDERLANDSE MIEREN nlmieren.nl
HOME- SITEMAP
DE LEPELSTEEKMIER - Myrmica lonae
 
Kop van de lepelsteekmier. Let op de sterk lepelvormige verbreding op de knik van het eerste (lange) voelsprietlid. Foto: antweb.org.
 


Is de lepelsteekmier wel een goede soort?

Herkennen
De lepelsteekmier kan alleen verward worden met de zandsteekmier M. sabuleti.

Wel of geen soort?
Het enige (!) verschil tussen de zandsteekmier en de lepelsteekmier is de breedte van de lepelvormige uitwas aan de bovenkant van de knik van het eerste (lange) voelsprietlid. Bij de zandsteekmier is deze zwak lepelvormig, bij de lepelsteekmier is deze sterk lepelvormig en uitgehold, zoals bij een opscheplepel. Verder bestaan er geen verschillen. Ook niet tussen de koninginnen en de mannetjes van beide soorten, hoewel de mannetjes een iets dikker eerste voelsprietlid lijken te hebben.
Tussen de werksters van een zelfde nest komt zoveel variatie voor dat een deel van hen tot de zandsteekmier zou moeten worden gerekend.
DNA-barcodingonderzoek waarbij gebruik is gemaakt van het CO1-gen, laat eveneens geen verschil zien tussen beide taxa.

Habitat
Het lijkt er op dat lepelsteekmieren ten opzichte van zandsteekmieren een voorkeur hebben voor matig vochtige habitats, zoals het Dwingelderveld, waar de lepelsteekmier algemeen is. In de polders, de duinen en Zuid-Limburg ontbreekt de lepelsteekmier.

Dus?
Zou de lepelsteekmier een varieteit zijn? Of een ecotype, dat wil zeggen een aanpassing aan het milieu waar ze voorkomt? Maar wat is dan de functie van het 'opscheplepeltje'? Er zijn in andere geslachten ook soorten met lepelvormige uitwassen aan hun eerste voelsprietlid. Het moet dus een of andere functie hebben.
Voorlopig blijft dit een mysterie en zullen we niet altijd kunnen kiezen of we met een zandsteekmier of een lepelsteekmier te maken hebben, zodat we deze als Myrmica lonae/sabuleti zullen moeten noteren.

Bronnen:
Boer P 2010. Mieren van de Benelux. Stichting Jeugdbondsuitgeverij, 's Graveland. 184pp.


 
       
   
   
   

 

Peter Boer; laatste update: 11.12.2013